Ο δυτικός κόσμος αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα παχυσαρκίας. Περίπου τα ⅔ των ενηλίκων και ολοένα και περισσότερα παιδιά και έφηβοι είναι υπέρβαροι.
Τα άτομα που αντιμετωπιζουν το θέμα της παχύσαρκίας βιώνουν δυστυχώς ακόμα και στις μέρες μας, κοινωνικό αποκλεισμό, στίγμα και φυσικά διακρίσεις, κυρίως στην επαγγελματική τους κατάσταση.
Αυτό μπορει να οδηγήσει σε περιορισμό των κοινωνικών επαφών, σε θλίψη, πολλές φορές και σε κατάθλιψη.
Τα παχύσαρκα άτομα είναι συνηθισμένο να οδηγούνται στη συναισθηματική θρέψη δηλαδη σε κατανάλωση παραπάνω φαγητού,καθώς επιλέγουν το τι θα φάνε ανάλογα με τα συναισθήματά τους και όχι με την ανάγκη τους. Είναι ένας τρόπος διαχείρισης των συναισθήματων τους, όπως η νευρικότητα,το άγχος, η απόρριψη ή ακόμα και ο θυμός.
Έτσι, παρατηρούμε αρκετά συχνά το υπέρβαρο άτομο να έχει συναισθήματα αρνητικά για τον εαυτό του, εχοντας ως αποτέλεσμα να βιώνει απογοήτευση σε κάθε του προσπάθεια απώλειας βάρους , στις κοινωνικές τους επαφες ή ακόμα και στη διεκδίκηση επαγγελματικών ευκαιριών παρουσιάζοντας χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Έχει πλέον αποδειχθεί επιστημονικά ότι η ψυχική μας υγεία επηρεάζει σε καθοριστικό βαθμό τη σωματική μας υγεία.
Κάποιες από τις κύριες ψυχολογικές αιτίες της παχυσαρκίας είναι οι εξής:
Έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας της μητέρας με το βρέφος
Μέσα από τις ψυχαναλυτικές θεωρίες έχουμε ανακαλύψει ότι η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας της μητέρας με το βρέφος και ιδιαιτερα κατά την περίοδο του θηλασμού, δημιουργεί αργοτερα στη ζωή του ανθρώπου μια ανικανοποίητη και διαρκή ανάγκη αναπλήρωσης αυτής της έλλειψης δια μέσου της τροφής.
Τα υπέρβαρα άτομα αναζητούν την συναισθηματική παρηγοριά στο φαγητό
Όταν νιώθουν άγχος ή στρες σκέφτονται ότι πρέπει να φάνε κάτι.
Το φαγητό νιώθουν ότι τους αποσπά από τις αρνητικές σκέψεις και τους ηρεμεί.
Όμως το πρόβλημα έγκειται στην παροδικότητα αυτής της θετικής αισθήσης. Μετά πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που τους έχει στρεσάρει. Και καταλήγουν να νιώθουν ενοχές επειδή ξεφύγαν από την δίαιτα τους.
Με αυτό τον τρόπο πλήττουν σοβαρά την αυτοπεποίθηση τους και αισθάνονται πολύ πιο άσχημα από ότι αισθανόντουσαν πριν φάνε.
Καταπιεσμένος θυμός, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αίσθηση αδυναμίας
Η μεγάλη κατανάλωση τροφής πολλες φορές δείχνει μια τάση αυτοκαταστροφής, η οποία μπορεί να προέρχεται από καταπιεσμένο θυμό, χαμηλή αυτοεκτίμηση, αίσθηση αδυναμίας την οποία δε μπορουμε να εκφράσουμε με άλλο τρόπο.
Στιγματισμός και έλλειψη ενσυναίσθησης του κοινωνικού περιβάλλοντος
Ο στιγματισμός και η έλλειψη ενσυναίσθησης του κοινωνικού περιβάλλοντος είναι παράγοντες που επηρεάζουν τον ψυχισμό των ανθρώπων με παραπάνω κιλά, καταλήγοντας πολλές φορές σε ένα φαύλο κύκλο, όπου τρώγοντας,όπως αναφέραμε και παραπάνω απαλύνουν για λίγο τα αρνητικά συναισθήματα αλλά στην συνέχεια γεμίζουν ενοχές και δυσφορία και προσπαθώντας να τα διαχειριστούν καταλήγουν ξανά στο φαγητό.
Μέσα από την Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία το άτομο αλλάζει τον τρόπο με τον οποίον σκέφτεται και έτσι μπορεί να αλλάξει και την συμπεριφορά που αφορά τον τρόπο πρόσληψης τροφής. Και τα αποτελέσματα δεν είναι βραχυπρόθεσμα αλλά διαρκούν εφόρου ζώης.
Έρευνες δείχνουν ότι ο άνθρωπος όχι μόνο μπορεί να αλλάξει συμπεριφορά αλλά μπορεί και να διατηρήσει αυτές τις αλλαγές.
Ωστόσο αν η αλλαγή δε γίνει στο επίπεδο της σκέψης οι άνθρωποι αργά ή γρήγορα επιστρέφουν στις παλιες συμπεριφορικές τους συνήθειες. Αυτή η αρχή ισχύει και για την δίαιτα: Αν δεν αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο σκέφτεστε δεν θα καταφέρετε να εδραιώσετε νέες διατροφικές συνήθειες.
Η ψυχολογική υποστήριξη βοηθά το άτομο να κατανοήσει τους λόγους που οδηγούν στην παχυσαρκία, και λειτουργεί υποστηρικτικά και εμψυχωτικά στην αλλαγή που γίνεται σιγά – σιγά, ώστε το άτομο να απαλλαγεί όχι μόνο από τα περιττά κιλά αλλά και από τις περιττές ενοχές και τις άσχημες εικόνες που έχει για το σώμα του και για τον εαυτό του.
