Logodiatrofis.gr
Δίαιτα ORACΜε αποψη... (dGrigorakis blog)

Η σημαντική αξία της ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ORAC στη υγείας μας

Διατροφή ORAC τόσο σε ερευνητικό , όσο και στην διατροφική πράξη.  

 

Η βάση δεδομένων ORAC επί πολλά έτη ήταν διαθέσιμη στην ιστόθεση του USDA, αποτελώντας καρπό 15 ετούς, τουλάχιστον, ερευνητικής προσπάθειας έγκριτων επιστημόνων και κορυφαίων πανεπιστημίων. Το 2007 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά περιλαμβάνοντας δεδομένα ORAC για 275 τρόφιμα.

Το 2010 όχι μόνο δεν αναιρέθηκε, αλλά και εμπλουτίστηκε με τα στοιχεία που αφορούσαν 50 επιπλέον τρόφιμα.

Έτσι, ο νέος κατάλογος περιλάμβανε την ισχύ ORAC 325 τροφίμων και το γεγονός αυτό αποδεικνύει το συνεχιζόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον του USDA για τη συγκεκριμένη μέθοδο in vitro μέτρησης της αντιοξειδωτικής ισχύος των τροφίμων.

Δυστυχώς όμως, η κλίμακα ORAC αποτέλεσε αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης από διάφορες Αμερικάνικες εταιρίες τροφίμων και συμπληρωμάτων διατροφής σχετικά με την προώθηση προϊόντων με «υψηλές μονάδες ORAC», γεγονός που όπως φαίνεται κατέστησε το USDA σε δυσμενή θέση, εμπλέκοντας το σε διάφορες εμπορικές αντιπαραθέσεις.

Το στοιχείο αυτό επισημαίνεται και στο σχετικό ενημερωτικό σημείωμα του USDA: (http://www.ars.usda.gov/services/docs.htm?docid=15866).

Η νέα πραγματικότητα λοιπόν είναι ότι η κλίμακα δεδομένων ORAC εξακολουθεί να υφίσταται, με τη διαφορά πλέον ότι δεν είναι διαθέσιμη από το USDA. Μπορείτε όμως να τη βρείτε διαθέσιμη σε άλλους ιστότοπους όπως: http://www.orac-info-portal.de/download/ORAC_R2.pdf  

Με μία απλή ανάγνωση της μέχρι πρότινος διαθέσιμης από την ιστόθεση του USDA βάσης δεδομένων ORAC (USDA Database for the Oxygen Radical Absorbance Capacity (ORAC) of Selected Foods, Release 2) διαπιστώνεται η ανωτερότητα της συγκεκριμένης εργαστηριακής μεθόδου υπολογισμού της αντιοξειδωτικής ισχύος των τροφίμων, όπως σημειώνεται ευκρινώς στην αναφορά Νο 4: The ORAC assay is considered by some to be a preferable method because of its biological relevance to the in vivo antioxidant efficacy (4) (Awika et al. J. Agric Food Chem 2003;51:6657-6662). Δηλαδή, η μέτρηση ORAC θεωρείται μια προτιμητέα μέθοδος λόγω της βιολογικής σχετικότητάς της ως προς την αντιοξειδωτική αποτελεσματικότητα σε ζώντες οργανισμούς.  

Αλλά και το USDA ακόμη και σήμερα, δεν αναιρεί τη χρησιμότητα της μεθόδου ORAC διατηρώντας σχετικές δημοσιεύσεις με τίτλο: DEVELOPMENT OF ACCURATE AND REPRESENTATIVE FOOD COMPOSITION DATA FOR THE U.S. FOOD SUPPLY στην ιστόθεση: http://www.ars.usda.gov/research/publications/publications.htm?seq_no_115=214029 και USDA Database for the Oxygen Radical Absorbance Capacity (ORAC) of selected Foods στην ιστόθεση: http://www.ars.usda.gov/SP2UserFiles/Place/12354500/Articles/AICR07_ORAC.pdf

Τι αλλάζει λοιπόν σήμερα;

Απλά η διαπίστωση, όπως σημειώνει η ανακοίνωση, ότι πέρα από τα διαιτητικά αντιοξειδωτικά, μία σειρά από διάφορα βιοενεργά συστατικά που πολλές φορές δε διαθέτουν ευθύ αντιοξειδωτικό χαρακτήρα (μη-αντιοξειδωτικά συστατικά) μπορεί να ευθύνονται για τις ευεργετικές επιδράσεις των τροφίμων στην παρεμπόδιση ή την αντιμετώπιση διάφορων χρόνιων νοσημάτων όπως είναι ο καρκίνος, η στεφανιαία αγγειακή νόσος, η νόσος Alzheimer και ο διαβήτης.

Τη θέση της Επιστημονικής Ομάδας ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ για το συγκεκριμένο θέμα, την καλύπτουν απόλυτα οι δηλώσεις Ronald L / Prior και επιπλέον δηλώνουμε τα ακόλουθα:

  • Η εργαστηριακή μέτρηση ORAC εξακολουθεί να αποτελεί μία ακριβή in vitro μέθοδο υπολογισμού της αντιοξειδωτικής ικανότητας των τροφίμων. Συγκεκριμένα, προσμετρά το βαθμό αναστολής της οξείδωσης που προκαλείται από την περοξυλική ρίζα, από τα διάφορα τρόφιμα που τοποθετούνται σε δοκιμαστικό σωλήνα. Αποδίδεται ως ισοδύναμα Trolox, τα οποία εκφράζουν το χρόνο παρεμπόδισης και το βαθμό αναστολής της οξείδωσης. Μερικές νεότερες εκδόσεις της μεθόδου ORAC χρησιμοποιούν διαφορετικά υποστρώματα, χωρίς ωστόσο τα αποτελέσματα μεταξύ των διάφορων δοκιμών ORAC να μπορούν να συγκριθούν. Εκτός από τη δοκιμή ORAC, άλλες αξιόπιστες μέθοδοι μέτρησης της αντιοξειδωτικής ικανότητας των τροφίμων αποτελούν η TEAC και η FRAP. Και οι τρεις βασικές μέθοδοι (ORAC, TEAC και FRAP) αποτελούν ερευνητικές in vitro τεχνικές, τουλάχιστον εφάμιλλης αξίας και μάλιστα πολλοί θεωρούν ανώτερη την ORAC, λόγω της μεγαλύτερης συγγένειας που παρουσιάζει σε in vivo επίπεδο (Awika et al. 2003).
  • Το οξειδωτικό στρες σχετίζεται άμεσα με μία σειρά παθήσεων όπως ο καρκίνος, η στεφανιαία αγγειακή νόσος, η νόσος Alzheimer και ο διαβήτης. Η κύρια ιδιότητα των αντιοξειδωτικών ενώσεων είναι να αναχαιτίζουν τις επιπτώσεις του οξειδωτικού στρες.
  • Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι το διατροφικό μοντέλο «ORAC» αποτελεί σε κάθε περίπτωση την απόλυτη έκφραση της Ελληνικής παραδοσιακής διατροφής, όπως παραδέχονται ακόμη οι διάφοροι όψιμοι κακόβουλοι επικριτές της μεθόδου.  
  • Οι τροφές με υψηλό δείκτη ORAC αποτελούν γενικότερα τρόφιμα με αναμφισβήτητη διατροφική αξία και υψηλές θρεπτικές ιδιότητες.
  • Ο Συνδυασμός θρεπτικών συστατικών των τροφίμων παρέχει περισσότερα προστατευτικά οφέλη (Συνεργική επίδραση), σε σχέση με τις μεμονωμένες διατροφικές ουσίες.
  • Η κατανάλωση τροφίμων με υψηλό δείκτη ORAC in vitro αποδίδει συγκεκριμένα αντιοξειδωτικά οφέλη στον οργανισμό. Μερικοί ερευνητές υπολογίζουν ότι ο διπλασιασμός της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών προσαυξάνει κατά 13-15% την αντιοξειδωτική ισχύ του αίματος (Cao & Prior 1998) και ότι η κατανάλωση τροφίμων με υψηλό δείκτη ORAC όπως το σπανάκι, βιταμίνη C, φράουλες και κόκκινο κρασί επαυξάνει την αντιοξειδωτική ικανότητα του πλάσματος κατά 25% (Cao & Prior 2000).   

Το αναμφισβήτητο γεγονός (σύμφωνα με το USDA) της εμπλοκής του ρόλου διάφορων βιοενεργών συστατικών στην ανθρώπινη υγεία, πέρα από τα αντιοξειδωτικά, η Επιστημονική Ομάδα ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ όχι μόνο το έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό, αλλά και το έχει διατυπώσει στην πράξη όπως διαπιστώνεται από τα δημοσιευμένα συγγράμματα της:

  • Στη ίδια τη «Μέθοδο ORAC» υποστηρίζεται η σημασία της κατανάλωσης ποικιλίας τροφίμων πλούσιων σε αντιοξειδωτικές ουσίες π.χ. πολυφαινόλες, αλλά και σε «μη αντιοξειδωτικά συστατικά», όπως είναι τα ω-3 λιπαρά και η βιταμίνη D (Γρηγοράκης Δ. «Η Νέα Αντιοξειδωτική Δίαιτα ORAC» σελ 96-97, Ιατρικές Εκδόσεις ΒΗΤΑ – 2010).
  • Από το 2011, η Επιστημονική Ομάδα ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ προέβη στον εμπλουτισμό (επικαιροποίηση) της «Μεθόδου ORAC» με την προσθήκη μη- αντιοξειδωτικών συστατικών όπως είναι τα ω-3 και τα μονοακόρεστα λιπαρά, η βιταμίνη D, αλλά και γενικότερα τροφίμων με χαμηλές τιμές Γλυκαιμικού Δείκτη υπογράφοντας το βιβλίο «Η Απόλυτη Αντιοξειδωτική Καλοκαιρινή Δίαιτα» (Εκδόσεις ΛΥΜΠΕΡΗ, 2011). Το συγκεκριμένο σκεπτικό προτείνει ότι πέρα από τις ευεργετικές ιδιότητες των αντιοξειδωτικών ενώσεων, είναι αναγκαία η καθημερινή πρόσληψη συστατικών που διαθέτουν «αντιφλεγμωνόδεις» ιδιότητες και ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσιακού συστήματος. Προς την κατεύθυνση αυτή συστήνεται μέσω του συγκεκριμένου μοντέλου διατροφής, η πρόσληψη ω-3 λιπαρών (συμβάλλουν στη μείωση της παραγωγής «φλεγμονωδών» κυτοκινών ΤNF-α, IL-1β και IL-6 από τα μονοπύρηνα), μονοακόρεστων λιπαρών (επαυξάνουν τη δραστικότητα των ΝΚ κυττάρων και μειώνουν την έκφραση των μορίων προσκόλλησης CD2, ICAM-1 και LFA-1 κλπ) και βιταμίνης D, η οποία διαθέτει αναμφισβήτητες ανοσορυθμιστικές ιδιότητες (μέσω των ρυθμιστικών CD4+ Τ κυττάρων συνεισφέρει στην ισόρροπη ανάπτυξη των Th-1 και Th-2 βοηθητικών κυττάρων και επομένως στην ομαλή έκφραση των λεμφοκυττάρων).   
  • Ουδέποτε προτάθηκαν από το σύνολο μελών της Επιστημονικής μας Ομάδας «αντιοξειδωτικά συμπληρώματα» για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του οργανισμού, παρά μόνο τρόφιμα με υψηλή αντιοξειδωτική in vitro απόδοση ORAC.  

Η Επιστημονική Ομάδα ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ εξακολουθεί να υποστηρίζει το Σύστημα Αντιοξειδωτικής Διατροφής ORAC το οποίο περιλαμβάνει:

  • Αυξημένη πρόσληψη τροφίμων με  υψηλό in vitro αντιοξειδωτικό δείκτη ORAC.
  • Διατροφικές επιλογές εναρμονισμένες με την Εποχικότητα των τροφίμων και το σεβασμό στην εποχιακή τροφική διαθεσιμότητα.
  • Μειωμένη πρόσληψη προ-οξειδωτικών όπως: ζωικών και trans λιπαρών, βαρέων μετάλλων, πολυαρωματικών υδρογονανθράκων (PAH), ετεροκυκλικών αμίνων, νιτροζαμίνων κλπ., η οποία εξασφαλίζεται μέσω των ανωτέρω συστάσεων καθώς και από πολλές άλλες, τις οποίες διατυπώνει συνεχώς με σαφήνεια η Επιστημονική Ομάδα ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ.

Σχετικά με το βιβλίο «Η Νέα Αντιοξειδωτική Δίαιτα ORAC»  (Γρηγοράκης Δ., Ιατρικές Εκδόσεις ΒΗΤΑ – 2010), πιστεύουμε απόλυτα ότι εξακολουθεί να αποτελεί έναν απόλυτα χρήσιμο οδηγό διατροφής για τους ακόλουθους λόγους:

  • Αναλύει διεξοδικά τις σοβαρές επιπτώσεις του Οξειδωτικού Στρες στην ανθρώπινη υγεία.
  • Στο βιβλίο «Η Νέα Αντιοξειδωτική Δίαιτα ORAC» παρουσιάζονται πέρα από την αναλυτική in vitro μέτρηση ORAC διαφόρων τροφίμων και η περιεκτικότητά τους σε πολυφαινολικές ενώσεις. Οι πολυφαινολικές ενώσεις, σύμφωνα με το USDA και όπως διατυπώνει και στο συγκεκριμένο κείμενο, παρουσιάζουν αποδεδειγμένες ευεργετικές επιδράσεις στη διατροφή.   
  • Παρουσιάζονται σαφείς συνολικές οδηγίες «αντιοξειδωτικής διατροφής» με τη μορφή δεκάλογου (π.χ. καλό πλύσιμο των φρούτων και λαχανικών, προσθήκη λεμονιού ή ξυδιού στις σαλάτες κλπ), αλλά και περιορισμού της έκθεσης σε προ-οξειδωτικούς παράγοντες (π.χ. διακοπή καπνίσματος, αποφυγή κατανάλωσης υγρών από μεταλλικά κουτιά κλπ).
  • Αναδεικνύεται η αξία, μέσω αναφορών σε εκτενή κεφάλαια, της Κρητικής και της βιολογικής διατροφής.
  • Τέλος, υπογραμμίζονται οι ιδιότητες συγκεκριμένων βιοενεργών ουσιών π.χ. πολυφαινολών, λυκοπένιου, λουτεΐνης, β-καροτένιου κλπ, αλλά και τροφίμων με υψηλή, πέρα από αντιοξειδωτική, συνολική διατροφική αξία όπως είναι το ελαιόλαδο, η ντομάτα, η μελιτζάνα, το πράσινο τσάι κλπ.

Συμπερασματικά, για όλους τους ανωτέρω λόγους η Επιστημονική Ομάδα ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ εξακολουθεί να υποστηρίζει την εφαρμογή του Ολοκληρωμένου Συστήματος Αντιοξειδωτικής Διατροφής ORAC στην καθημερινή διατροφική πράξη, με το στόχο και το σκεπτικό που ακριβώς περιγράφουν τα αρχικά της συγκεκριμένης in vitro μεθόδου: Oxygen Radical Absorbance Capacity.

Ενισχύουμε λοιπόν τη διατροφή μας κάθε ώρα της ημέρας με τροφές που διαθέτουν ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, επιλέγοντας τες μέσα από τη βάση δεδομένων ORAC. Με τον τρόπο αυτό είναι βέβαιο ότι θα έχουμε σημαντικά οφέλη υγείας!

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ