Δυστυχώς, οι δίαιτες με γρηγορη απώλεια βαρος είναι συνήθως ακατάλληλες.
Οι χημικές διαιτες είναι ακατάλληλες για έναν από τους εξής λόγους:
- είναι ανεπαρκείς σε θρεπτικές ουσίες
- απαιτούν ακριβά φαγητά ή χρονοβόρες προετοιμασίες φαγητών
- είναι ιατρικά επισφαλείς
- δεν βοηθούν το άτομο ν’ αλλάξει διατροφικές συνήθειες και έτσι το χαμένο βάρος συνήθως επαναποκτάται
- πολύ από το χαμένο βάρος είναι κυρίως υγρά ή LBM παρά λίπος.
Διάφορες χημικές δίαιτες περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα:
|
Είδος δίαιτας |
Παραδείγματα |
Σχόλια |
|
Κετογόνες δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεϊνες |
Δίαιτα Scarsdale,επαναστατική δίαιτα του Dr Atkins, δίαιτα Stillman |
Αυτές οι δίαιτες περιέχουν πολύ λίγους υδατάνθρακες για να οδηγήσουν σε κέτωση. Συνήθως προκαλούν απότομη μείωση του βάρους, λόγω διούρησης που σχετίζεται με την απέκκριση κετονών. Το «βάρος του νερού» που χάνεται επαναπροσλαμβάνεται γρήγορα. Αυτού του τύπου οι δίαιτες είναι φτωχές σε σίδηρο, ασβέστιο και μερικές φορές σε βιταμίνες Β2, ενώ είναι πλούσιες σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη. |
|
Δίαιτες που βασίζονται σε συγκεκριμένες τροφές ή ορμόνες, που έχουν σκοπό να βοηθήσουν στο «κάψιμο λίπους» ή να τροποποιήσουν το μεταβολισμό |
Δίαιτα Beverly Hills, δίαιτα γκρέιπ-φρουτ, δίαιτα Simeon |
Ούτε το γκρέιπ-φρουτ, ούτε άλλες τροφές ή συνδυασμός τους βοηθούν στο κάψιμο του λίπους. Η δίαιτα Beverly Hills επιτρέπει μόνο συγκεκριμένα φρούτα για τις πρώτες 10 μέρες και στη συνέχεια προστίθονται σταδιακά μερικές άλλες τροφές. Είναι ανεπαρκής σε πρωτεϊνη, σίδηρο, ασβέστιο, ψευδάργυρο και άλλα θρεπτικά συστατικά. Το σχέδιο Simeon περιλαμβάνει ενέσεις ανθρώπινης χοριακής γοναδοτροπίνης (hCG), η οποία υποτίθεται ότι επιταχύνει την λιποδιάλυση, αλλά μάλλον η 500kcal δίαιτα που συνοδεύει την hCG είναι υπεύθυνη για την απώλεια βάρους που παρατηρείται |
|
Υποκατάστατα τροφών (ποτά δίαιτας ή τροφές που υποκαθιστούν κανονικά γεύματα) |
Ultra Slim Fast |
Αυτές οι δίαιτες είναι χαμηλών θερμίδων και μονότονες. Συνήθως συντελούν σε μείωση του βάρους, όμως δεν αλλάζουν τις διατροφικές συνήθειες και έτσι το βάρος που χάνεται συνήθως επαναποκτάται γρήγορα |
Συμπερασματικά
Πολλοί παχύσαρκοι, προσπαθώντας να μειώσουν το σωματικό τους βάρος, ακολουθούν δίαιτες που είναι χαμηλές σε θερμίδες, πρωτεΐνη, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, με αποτέλεσμα η διατροφή τους να είναι φτωχή σε θρεπτικά συστατικά.
Επιπλέον, στις δίαιτες που είναι πολύ χαμηλές σε θερμίδες (500 έως 800 θερμίδες την ημέρα) το άτομο-ασθενής δεν αλλάζει τελικά τη διαιτητική του συμπεριφορά αλλά όταν λήξει αυτή η περίοδος της ”σκληρής δίαιτας”, συνήθως επιστρέφει στις παλιές του συνήθειες και αυξάνει το βάρος του.
Αυτό αργότερα ενδεχομένως θα τον ωθήσει να ακολουθήσει ξανά μία ίδιου τύπου δίαιτα και έτσι θα μειώνει και θα αυξάνει το βάρος του κατα διαστήματα, κάτι που είναι πιο επιβλαβές για την υγεία από το να παρέμενε σταθερά υπέρβαρος.
Η πιο ενδεδειγμένη προσέγγιση για μείωση του βάρους πρέπει να περιλαμβάνει:
- την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας και
- τη σταδιακή μείωση της πρόσληψης ενέργειας από την τροφή, χωρίς όμως να επηρεάζεται η πρόσληψη θρεπτικών συστατικών που δεν συνεισφέρουν στην ενέργεια.
Είναι ενδεικτικό ότι η μείωση του σωματικού βάρους κατα 10% που θα διατηρηθεί για το υπόλοιπο της ζωής, επιφέρει καλύτερα αποτελέσματα από μία μεγάλη μείωση του σωματικού βάρους που δε θα διαρκέσει πολύ.
Νικόλαος Τυχόλας
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr
nikostyxolas@gmail.com
Βιβλιογραφία
• Mary Courtney Moore. (2000), Διαιτολογία, Αθήνα: ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις ΜΕΠΕ
• Ζαμπέλας Α. (2003), Η διατροφή στα στάδια της ζωής, Broken Hill Publishers LTD
