Πώς σχετίζονται τα ω-6 λιπαρά οξέα με την μείωση καρδιαγγειακών;
Γενικότερα συνίσταται η μείωση των κορεσμένων λιπαρών καθώς επίσης και η αύξηση των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων συμπεριλαμβανομένων των ω-6 και ω3 λιπαρών οξέων*, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Ωστόσο, πιο πρόσφατα, αμφισβητήθηκε ο προστατευτικός ρόλος των ω-6 λιπαρών οξέων, μπερδεύοντας τους καταναλωτές.
Δύο διεθνείς ομάδες ερευνητών μελέτησαν ανεξάρτητα τις επιδράσεις των ω-6 λιπαρών οξέων όσον αφορά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου (CVD) και θανάτου αντίστοιχα. Και στις 2 μελέτες εξήχθη το συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος μειώθηκε όταν η πρόσληψη λινολεϊκού οξέος , το κύριο ω-6 λιπαρό οξύ το οποίο βρίσκεται κυρίως σε φυτικά έλαια, ήταν αυξημένη.
Οι ισχυριζόμενες αρνητικές επιδράσεις των διαιτών με υψηλή περιεκτικότητα σε ω-6 λιπαρά οξέα βασίζονται στην υπόθεση ότι αυτά τα λιπαρά οξέα μειώνουν τις ευεργετικές επιδράσεις των ω-3 λιπαρών οξέων στον οργανισμό, αυξάνοντας την φλεγμονή στο σώμα. Αποδείξεις που στηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό , ότι δηλαδή τα ω-6 λιπαρά οξέα μπορεί να αυξήσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο προέρχονται κυρίως από μικρές μελέτες παρέμβασης σε ασθενείς με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου (CVD)
Δύο πρόσφατες μελέτες από ερευνητές, η πρώτη από τις Η.Π.Α και την Αυστραλία και η δεύτερη από Η.Π.Α , Ιράν και Σιγκαπούρη παρέχουν τεκμήρια για την προστατευτική δράση των ω-6 λιπαρών οξέων και ως εκ τούτου υποστηρίζουν τις τρέχουσες διατροφικές συστάσεις. Τα πορίσματα των ερευνών δημοσιεύθηκαν στο Circulation , ένα περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας.
Η πρώτη μελέτη ερεύνησε τη συσχέτιση που υπάρχει μεταξύ των ω-6 λιπαρών οξέων και θνητότητας. Σχεδόν 2800 ηλικιωμένοι άνδρες και γυναίκες χωρίς καρδιαγγειακά νοσήματα παρακολουθήθηκαν από το 1992 έως το 2000. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα επίπεδα πλάσματος του λινολεϊκού οξέος ως ένα αντικειμενικό δείκτη μέτρησης της πρόσληψής του. Από τη μελέτη διαπιστώθηκε πως τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα λινολεϊκού οξέος LA( 22,9% του συνόλου των λιπαρών οξέων του πλάσματος) εμφάνιζαν 13% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με εκείνους που εμφάνιζαν χαμηλότερα επίπεδα (16,6%)
Κοιτάζοντας τις διάφορες αιτίες θανάτου, τα άτομα με τα υψηλότερα επίπεδα, εμφάνιζαν 22% μικρότερη πιθανότητα θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο και 58% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από αναπνευστική νόσο. Η περαιτέρω ανάλυση έδειξε ότι τα άτομα με τα υψηλότερα επίπεδα λινολεϊκού οξέος σε συνδυασμό με ω-3 λιπαρά οξέα είχαν 54% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου και 64% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο από ότι τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα και των δύο. Σύμφωνα με τους ερευνητές τα ευρήματα αυτά δεν παρέχουν καμία απόδειξη της αλληλεπίδρασης μεταξύ λινολεϊκού οξέος και των ω-3 λιπαρών οξέων, ωστόσο υποστηρίζουν τα ανεξάρτητα οφέλη τους.
Κατά την εξέταση άλλων ω-6 λιπαρών οξέων στο αίμα συμπεριλαμβανομένου του αραχιδονικού οξέος (AA) , οι ερευνητές δεν βρήκαν καμία συσχέτιση μεταξύ του οξέος και του θανάτου είτε από καρδιαγγειακή νόσο είτε γενικά. Το αραχιδονικό οξύ παράγεται από το λινολεϊκό οξύ και σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα φλεγμονής. Αυτό έχει χρησιμοποιηθεί από ορισμένους ερευνητές ως επιχείρημα για να υποστηρίξουν ότι η αυξημένη πρόσληψη ω-6 λιπαρών οξέων σχετίζεται με τη φλεγμονή , η οποία με τη σειρά της μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου. Ωστόσο σύμφωνα με τους ερευνητές της παρούσας μελέτης η έλλειψη σύνδεσης μεταξύ των επιπέδων του αραχιδονικού οξέος στο πλάσμα και του κινδύνου για θάνατο από καρδιαγγειακό επεισόδιο δεν φαίνεται να υποστηρίζουν αυτή την υπόθεση.
Η δεύτερη μελέτη εξέτασε τη σχέση μεταξύ της διατροφικής πρόσληψης λινολεϊκού οξέος και τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου (CHD). Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια συστηματική ανασκόπηση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας και μια μετά-ανάλυση προοπτικών μελετών κοόρτης για τη διερεύνηση αυτής της σχέσης . Εξαιρέθηκαν μελέτες οι οποίες έγιναν σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο (CHD).
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αυξημένη κατανάλωση λινολεϊκού οξέος (LA) μείωσε τους κινδύνους που σχετίζονται με την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και θανάτου προερχόμενου από στεφανιαία νόσο (CHD), ανεξάρτητα από άλλους διατροφικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των ω-3 λιπαρών οξέων. Εκείνοι με τη μεγαλύτερη κατανάλωση λινολεϊκού οξέος είχαν 15% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης επεισοδίων στεφανιαίας νόσου και 21% μικρότερες πιθανότητες θανάτου από στεφανιαία νόσο (CHD) σε σύγκριση με εκείνους που είχαν χαμηλότερη πρόσληψη.
Οι ερευνητές μπόρεσαν να υπολογίσουν από τα δεδομένα ότι για κάθε αύξηση της τάξης του 5% σε ενέργεια η οποία προέρχεται από το λινολεϊκό οξύ (LA) αντικαθιστώντας την ίδια θερμιδική ποσότητα από τα κορεσμένα λιπαρά οξέα συνδέθηκε με 9% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και 13% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από CHD. Όταν η πρόσληψη αντικαταστάθηκε με υδατάνθρακες, η ίδια αύξηση στο λινολεϊκό οξύ συσχετίστηκε με 13% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης και των δύο (στεφανιαίας νόσου και θανάτου από στεφανιαία νόσο).
Συνολικά, αυτά τα πρόσφατα ευρήματα υποστηρίζουν τις τρέχουσες συστάσεις για την αύξηση της κατανάλωσης πολυακόρεστων λιπαρών οξέων, των ω-3 λιπαρών και των ω-6 λιπαρών οξέων. Οι ανησυχίες ότι η αύξηση της πρόσληψης των ω-6 λιπαρών οξέων μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων δεν υποστηρίζεται από αυτή τη μελέτη.
*Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους τύπους των λιπαρών οξέων και των τροφίμων που υπάρχουν διαβάστε την ανασκόπηση του EUFIC ‘Facts on Fats – the Basics’
**Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με διαφορετικό είδος επιστημονικών μελετώνδιαβάστε την ανασκόπηση του EUFIC ‘Understanding scientific studies’
Περισσότερα:
- Wu JHY, Lemaitre RN, Kind IB et al. (2014). Circulating omega-6 polyunsaturated fatty acids and total and cause-specific mortality – The Cardiovascular Health Study. Circulation 130:1245-1253.
- Farvid MS, Ding M, Pan A et al. (2014). Dietary linoleic acid and risk of coronary heart disease: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. Circulation 130:1568-1578.
Επιμέλεια Κειμένου
Αθανάσιος Μελίστας
Τελειόφοιτος Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας Logodiatrofis.gr
thanos.melistas@gmail.com
