Logodiatrofis.gr
Συμβουλες & Tips

Φυλλικό οξύ: Η βιταμίνη που σώζει ζωές

Το φυλλικό οξύ είναι βιταμίνη απαραίτητη για τη σύνθεση του DNA.

 

Η σημασία του φυλλικού στην προληπτική ιατρική, έγινε γνωστή μόνο κατά τις δυο τελευταίες δεκαετίες.

Όταν υπάρχει έλλειψη φυλλικού στον οργανισμό μας, τότε η ομοκυστεΐνη δεν μπορεί να μετατραπεί προς μεθειονίνη, οπότε η πρώτη αθροίζεται στο αίμα όπου οι τιμές της αυξάνονται.

Η έρευνα των τελευταίων ετών έδειξε ότι η αυξημένη ομοκυστεΐνη του αίματος είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρδιακό έμφραγμα και εγκεφαλικό επεισόδιο καθώς και για θρόμβωση των φλεβών κυρίως των ποδιών.

Μια μελέτη από το Ισραήλ έδειξε ότι μέσα σε 10 χρόνια, τόσο οι άντρες, όσο και οι γυναίκες που είχαν ψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα, παρουσίασαν υπερτριπλάσιο κίνδυνο για θάνατο από έμφραγμα και εγκεφαλικό, από ότι τα άτομα με φυσιολογικές τιμές ομοκυστεΐνης.

Με άλλα λόγια η υπέρμετρη ομοκυστεΐνη αυξάνει την πιθανότητα για καρδιαγγειακή πάθηση, όπως ακριβώς και η υψηλή χοληστερόλη.

Επομένως όσοι έχουν υπέρταση, υψηλή χοληστερόλη, διαβήτη και κληρονομικότητα για καρδιοπάθεια πρέπει να ελέγχουν και την ομοκυστεΐνη τους, διότι εάν με τις καταστάσεις αυτές συνυπάρχει και άνοδος αυτής της ουσίας, τότε ο κίνδυνος πολλαπλασιάζεται.

Οι υψηλές τιμές της ομοκυστεΐνης δεν είναι κάτι σπάνιο στον γενικό πληθυσμό των Δυτικών χωρών.

Υπολογίζεται ότι ένας στους τρεις Έλληνες έχει αυξημένη ομοκυστεΐνη, και επομένως αυξημένο κίνδυνο για καρδιακά και εγκεφαλικά επεισόδια.

Υψηλότερες τιμές ομοκυστεΐνης έχουν οι καπνιστές (από ότι οι μη καπνιστές), οι άντρες σε σχέση με τις γυναίκες, οι ηλικιωμένοι από ότι οι νεώτεροι και τα άτομα που καταναλώνουν αρκετές ποσότητες οινοπνεύματος και καφέ.

Η κύρια όμως αιτία της υπέρμετρης ομοκυστεΐνης είναι η έλλειψη φυλλικού οξέος στον οργανισμό μας, κυρίως όταν συνυπάρχει μια κληρονομική ανωμαλία ενός ενζύμου που εμπλέκεται στον μεταβολισμό του φυλλικού (η μετάλλαξη MTHFR).

Υπολογίστηκε ότι το 11% του ελληνικού και το 17% του κυπριακού πληθυσμού έχει αυτήν την κληρονομική μετάλλαξη.

Το παρήγορο στην κατάσταση αυτή είναι το γεγονός, ότι οι συγκεντρώσεις της ομοκυστεΐνης του αίματος ελαττώνονται εύκολα και ομαλοποιούνται, όταν προσλαμβάνονται χαμηλές δόσεις συμπληρώματος φυλλικού οξέος, της τάξης των 400 έως 600 μg (ή 0,4-0,6 mg) την ημέρα.

Μεγαλύτερες δόσεις φυλλικού (π.χ. τα 5mg ημερησίως) για μακρό χρονικό διάστημα δεν συνιστώνται, διότι πέρα του ότι είναι περιττές, μπορεί να είναι και βλαπτικές.

Δυο είναι κυρίως οι λόγοι για την έλλειψη φυλλικού στον άνθρωπο:

Πρώτο, οι μειωμένες προσλήψεις με τη διατροφή.

Μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Κρήτης έδειξε ότι το 91% των Ελλήνων αντρών και το 95% των Ελληνίδων, έχουν προσλήψεις φυλλικού κάτω από τη συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα (που είναι τα 400 μg). Στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία για να αυξήσουν τις προσλήψεις του πληθυσμού τους σε φυλλικό οξύ, επέβαλλαν τον εμπλουτισμό με τη βιταμίνη αυτή, όλων των δημητριακών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων του ψωμιού, των ζυμαρικών και του ρυζιού. Εκτιμήθηκε ότι χάρη στην παρέμβαση αυτή, 40.000 άνθρωποι στις ΗΠΑ θα αποφεύγουν τον θάνατο κάθε χρόνο από καρδιακά επεισόδια.

Ο δεύτερος λόγος για την έλλειψη φυλλικού είναι η μειωμένη απορρόφηση του φυλλικού των τροφίμων.

Πράγματι το 50% περίπου του φυλλικού μιας δίαιτας απορροφάται από το έντερο για να εισέλθει τελικά στον οργανισμό μας. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ένα σημαντικό μέρος του φυλλικού των τροφίμων χάνεται με την συντήρηση και το μαγείρεμα.

Νικόλαος Κ. Κιούσης
Ιατρός Δημόσιας Υγείας

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ