Η παχυσαρκία είναι μια περίπλοκη, πολυπαραγοντική ασθένεια. Δηλαδή εξαρτάται σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό από διάφορους παράγοντες. Αυτό ισχύει τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά!

Η παρέμβαση κατά την παιδική ηλικία είναι σημαντική λόγω της επιμονής της παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή με σχετική αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα. Οι συννοσηρότητες συχνά επηρεάζουν τα παιδιά πριν ενηλικιωθούν, απαιτώντας αυξημένη επιμέλεια στην αξιολόγηση και θεραπεία αυτών των καταστάσεων

Εκτός των άλλων η καθημερινή ποιότητα ζωής μπορεί να επιδεινωθεί σημαντικά από την παχυσαρκία και οι ψυχοκοινωνικές επιπλοκές της παχυσαρκίας περιλαμβάνουν κατάθλιψη, δυσαρέσκεια στο σώμα, ανθυγιεινές συμπεριφορές ελέγχου του βάρους, στιγματισμός και κακή αυτοεκτίμηση

Παράγοντες που εμπλέκονται στη παιδική παχυσαρκία:

Το ίδιο το παιδί:

• Διατροφικές συνήθειες
• Φυσική δραστηριότητα/άσκηση
• Τρόπος ζωής (καθιστικός/δραστήριος)

Στην οικογένεια:

• Σωματικό βάρος γονιών
• Γνώσεις σχετικά με τη διατροφή
• Προτροπή για άσκηση
• ¨Διατροφικό περιβάλλον¨ στο σπίτι
• Γονείς ως πρότυπα
• Γονική παρακολούθηση
• Γονική προσέγγιση (π.χ. περιοριστική σίτιση)

Κοινωνικοί παράγοντες:

• Κοινωνικοοικονομική κατάσταση
• Εθνικότητα
• Πρόσβαση σε εστιατόρια και fast food
• Πρόσβαση σε χώρους φυσικής δραστηριότητας (σχολές χορού, πάρκα, γυμναστήρια…)
• Απαιτήσεις δουλειάς
• Προγράμματα φυσικής δραστηριότητας και διατροφής εντός του σχολικού περιβάλλοντος
• Περιοχή διαμονής

Συγκεκριμένα όσον αφορά κυρίως τη διατροφή, οι μελέτες έδειξαν ότι:

• Χαμηλότερη πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων ή ασβεστίου σχετίζεται με την παιδική παχυσαρκία
• Χυμοί φρούτων, σε μεγάλες ποσότητες, ροφήματα με ζάχαρη και τα αναψυκτικά σχετίζονται όλα θετικά με την παιδική παχυσαρκία.
• Παράλειψη πρωινού, κατανάλωση γευμάτων μακριά από το σπίτι, ειδικά γρήγορο φαγητό, μεγαλύτερες μερίδες και το φαγητό απουσία πείνας σχετίζονται θετικά με την παιδική παχυσαρκία
• Κατανάλωση γευμάτων ως οικογένεια σχετίζεται αντιστρόφως με την παιδική παχυσαρκία
• Η μειωμένη σωματική δραστηριότητα μεταξύ των παιδιών και ο αυξημένος χρόνος στην τηλεόραση και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια σχετίζονται με την παχυσαρκία
• Οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στρες στην ανάπτυξη της παχυσαρκίας αποτελούν έναν αναδυόμενο τομέα για έρευνα. Υπάρχουν διάφοροι τύποι άγχους που μπορούν να επηρεάσουν ένα παιδί: προσωπικό, γονικό και οικογενειακό. Κάθε ένα από αυτά μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο του παιδιού για παχυσαρκία ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό
• Η παχυσαρκία των γονέων μπορεί να προβλέψει τη γενετική προδιάθεση, αλλά το περιβάλλον του παιδιού μπορεί να καθορίσει την έκφραση και τη σοβαρότητα αυτού του κινδύνου

Επισκόπηση του ρόλου της οικογένειας στην πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας

• Συμπεριλάβετε ολόκληρη την οικογένεια στην πρόληψη και τη θεραπεία της παχυσαρκίας
• Λειτουργήστε ως θετικά πρότυπα για τα παιδιά όσον αφορά την υγιεινή διατροφή, τη σωματική δραστηριότητα και τη συναισθηματική και κοινωνική υγεία
• Εξασκηθείτε σε αυθεντικά και όχι αυταρχικά στυλ ανατροφής παιδιών
• Έχετε μια μη περιοριστική προσέγγιση στη σίτιση στην πρώιμη παιδική ηλικία
• Να έχετε τακτικά οικογενειακά γεύματα

Αναφορές

• Brown, C. L., Halvorson, E. E., Cohen, G. M., Lazorick, S., & Skelton, J. A. (2015). Addressing Childhood Obesity: Opportunities for Prevention. Pediatric clinics of North America, 62(5), 1241–1261. https://doi.org/10.1016/j.pcl.2015.05.013
• Hemmingsson E. (2018). Early Childhood Obesity Risk Factors: Socioeconomic Adversity, Family Dysfunction, Offspring Distress, and Junk Food Self-Medication. Current obesity reports, 7(2), 204–209. https://doi.org/10.1007/s13679-018-0310-2