Logodiatrofis.gr
Παθήσεις

Η αντικαρκινική δράση του Κρόκου

Ο Κρόκος είναι γνωστός και για τις αντικαρκινικές του ιδιότητες.

Πιο συγκεκριμένα, περιορίζει την πρόοδο των καρκινικών όγκων (Das et al, 2008) και παράλληλα ενισχύει την απόπτωση των καρκινικών κυττάρων (Tavakkol-Afshari et al, 2008). Η δράση του εντοπίζεται ενάντια σε νεοπλασίες όπως του νευροβλαστώματος, αδενοκαρκινώματος, καρκίνου του μαστού και του παχέος εντέρου.

Μελέτες in vivo σε ποντίκια έδειξαν ότι η χορήγηση εκχυλίσματος κρόκου (50 mg/kg ip για 5 ημέρες) αναστέλλει την τοξικότητα της σισπλατίνης, ενός κυτταροτοξικού αντινεοπλασματικού παράγοντα.

Συγκεκριμένα τα πειραματόζωα που έλαβαν κρόκο και σισπλατίνη εμφάνισαν τριπλάσιο προσδόκιμο επιβίωσης σε σχέση με εκείνα που έλαβαν μόνο σισπλατίνη. Επιπλέον ο κρόκος ανέστειλε μερικώς την απώλεια βάρους, την αναιμία και τη λευκοπενία που προκάλεσε η σισπλατίνη (Nair et al, 1991). Φαίνεται πως η χημειοπροστατευτική δράση του κρόκου οφείλεται στην κροκίνη, καθώς πρόσφατες έρευνες σε επίμυες έδειξαν ότι η κροκίνη (100, 200, 400 mg/kg, ip) ανταγωνίστηκε την επαγόμενη από σισπλατίνη νεφροτοξικότητα, καθώς ανέστειλε τόσο την άνοδο των επιπέδων ουρίας και κρεατινίνης στον ορό, όσο και τις ιστολογικές αλλοιώσεις που προκάλεσε η χορήγηση σισπλατίνης στα εγγύς εσπειραμένα σωληνάρια (Naghizadeh et al, 2010).

Νεότερες μελέτες έδειξαν επίσης πως ο κρόκος προστατεύει από τις τοξικές επιδράσεις και άλλων αντινεοπλασματικών φαρμάκων όπως της κυκλοφωσφαμίδης και της μιτομυκίνης-C. Ειδικότερα η χορήγηση κρόκου σε πειραματόζωα ανέστειλε τις βλάβες που προκαλούν αυτοί οι αλκυλιωτικοί παράγοντες στο DNA κυττάρων του μυελού των οστών, ενώ σε πιο πρόσφατη μελέτη η χορήγηση κροκίνης σε επίμυες (10 mg/kg po για 6 ημέρες) ανταγωνίστηκε σημαντικά την νεφροτοξική και ηπατοτοξική δράση της κυκλοφωσφαμίδης, μέσω αντιοξειδωτικών μηχανισμών (Premkumar et al, 2006; Jnaneshwari et al, 2013).

Οι ενδείξεις που υπάρχουν για τις αντικαρκινικές ιδιότητες του κρόκου προέρχονται από πολλές ερευνητικές εργασίες τόσο in vitro όσο και in vivo σε πειραματόζωα. Ο κρόκος και τα συστατικά του, κυρίως τα καροτενοειδή, επιδεικνύουν αξιοσημείωτη δοσοεξαρτώμενη κυτταροτοξική δράση ενάντια σε σειρές διαφόρων τύπων καρκινικών κυττάρων όπως: σαρκώματος (Sarcoma-180, Α-204), αδενοκαρκινώματος (Ehrlich ascites carcinoma, DHD/K12-23 PROb, HT-29, AGS), λευχαιμίας (P388 leukemia, Κ562 leukemia, HL-60 promyelocytic leukemia, L1210 leukemia), λεμφώματος (Dalton’s lymphoma), καρκίνου τραχήλου μήτρας (HeLa), ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (HepG2), καρκίνου μαστού (MCF-7), καρκίνου παγκρέατος (MIA-PaCa-2), καρκίνου παχέος εντέρου (SW480) οστεοσαρκώματος, καρκίνου ωοθηκών. Η προσθήκη στο καλλιεργητικό υλικό εκχυλίσματος κρόκου ελαττώνει τη βιωσιμότητα των καρκινικών κυττάρων, παρεμποδίζει την ανάπτυξη αποικιών και αναστέλλει έτσι τον πολλαπλασιασμό τους. Τα καρκινικά κύτταρα που επωάστηκαν με κρόκο παρουσίασαν και μορφολογικές αλλοιώσεις ιστολογικά ορατές, όπως συρρίκνωση του κυττάρου, μειωμένο κυτταρόπλασμα, πύκνωση της χρωματίνης και κατακερματισμό του ολιγονουκλεοσωμικού DNA. Οι βλάβες αυτές είναι συμβατές με μηχανισμούς απόπτωσης, έναν γενετικά προγραμματισμένο τύπο κυτταρικού θανάτου, που προκαλείται από ποικίλους χημειοθεραπευτικούς παράγοντες (Tarantilis et al, 1994; Nair et al, 1991; Abdullaev et al, 2003; Abdullaev et al, 2004 ; Escribano et al, 1996 ; Tavakkol-Afshari et al, 2008; Mousavi et al, 2009; Dhar et al, 2009; Li et al, 2012; Noureini & Wink, 2012; Hoshyar et al, 2013).

Πειραματόζωα στα οποία είχαν εμφυτευθεί καρκινικά κύτταρα (αδενοκαρκινώματος παχέος εντέρου, σαρκώματος, λεμφώματος, καρκίνου πνεύμονα) όταν τους χορηγήθηκε εκχύλισμα κρόκου παρουσίασαν ελάττωση της πιθανότητας εμφάνισης όγκου, σημαντική καθυστέρηση στο ρυθμό ανάπτυξης των όγκων και διπλάσιο προσδόκιμο επιβίωσης σε σχέση με τις ομάδες ελέγχου. Όταν μάλιστα η χορήγηση του φαρμάκου γινόταν πριν την έκθεση στα καρκινικά κύτταρα τα αποτελέσματα ήταν ακόμη καλύτερα (Magesh et al, 2006; Nair et al, 1991; Giaccio, 2004; Abdullaev et al, 2004).

Η από του στόματος χορήγηση εκχυλίσματος κρόκου, αλλά και η τοπική εφαρμογή διαλύματος κροκετίνης στο δέρμα ποντικών προφύλαξε από την υπερπλασία και από την ανάπτυξη δερματικών όγκων προκαλούμενων από την εφαρμογή διμεθυλβενζοανθρακένιου (DMBA) (Giaccio, 2004; Das et al, 2010).

Ο Κρόκος Κοζάνης παρουσιάζει παρόμοια δράση και κατά της λευχαιμίας, επιδρόντας στα λευχαιμικά κύτταρα. Πιο συγκεκριμένα οι κροκίνες σε μελέτη των Tarantilis και συνεργατών βρέθηκε ότι μπορούν να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό των λευχαιμικών κυττάρων (Tarantilis et al, 1994).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Das I, Das S, Saha T. Saffron suppresses oxidative stress in DMBA-induced skin carcinoma: A histopathological study. Acta Histochem 2010; 112:317-27

Tavakkol-Afshari J, Brook A, Mousavi SH. Study of cytotoxic and apoptogenic properties of saffron extract in human cancer cell lines. Food Chem Toxicol 2008; 46: 3443-7

Nair SC, Pannikar B, Panikkar KR. Antitumour activity of saffron (crocus sativus). Cancer Lett 1991; 57:109-14

Nair SC, Salomi MJ, Panikkar B, Panikkar KR. Modulatory effects of crocus sativus and nigella sativa extracts on cisplatin-induced toxicity in mice. J Ethnopharmacol 1991; 31:75-83

Naghizadeh B, Mansouri SM, Mashhadian NV. Crocin attenuates cisplatin-induced renal oxidative stress in rats. Food Chem Toxicol 2010; 48:2650-5

Premkumar K, Thirunavukkarasu C, Abraham SK, Santhiya ST, Ramesh A. Protective effect of saffron (crocus sativus L.) aqueous extract against genetic damage induced by anti-tumor agents in mice. Hum Exper Toxicol 2006; 25:79-84
Jnaneshwari S, Hemshekhar M, Santhosh MS, Sunitha K, Thushara R, Thirunavukkarasu C, Kemparaju K, Girish KS. Crocin, a dietary colorant mitigates cyclophosphamide-induced organ toxicity by modulating antioxidant status and inflammatory cytokines. J Pharm Pharmacol 2013; 65:604-14
Tarantilis PA, Morjani H, Polissiou M, Manfait M. Inhibition of growth and induction of differentiation of promyelocytic leukemia (HL-60) by carotenoids from crocus sativus L. Anticancer Res 1994;14:1913-18

Tarantilis PA, Polissiou M, Manfait M. Separation of picrocrocin, cis-trans-crocins and safranal of saffron using high-performance liquid chromatography with photodiode-array detection. J ChromatogrA 1994; 664:55-61

Abdullaev FI, Riverón-Negrete L, Caballero-Ortega H, Manuel Hernández J, Pérez-López I, Pereda-Miranda R, Espinosa-Aguirre JJ. Use of in vitro assays to assess the potential antigenotoxic and cytotoxic effects of saffron (Crocus sativus L.).Toxicol In Vitro 2003; 17:731-6.

Abdullaev FI, Espinosa-Aguirre JJ. Biomedical properties of saffron and its potential use in cancer therapy and chemoprevention trials. Cancer Detect Prev 2004; 28:426-32

Escribano J, Alonso G, Coca-Prados M, Fernández J. Crocin, safranal and picrocrocin from saffron (crocus sativus L.) inhibit the growth of human cancer cells in vitro. Cancer Lett 1996; 100:23-30

Mousavi SH, Tavakkol-Afshari J, Brook A, Jafari-Anarkooli I. Role of caspases and bax protein in saffron-induced apoptosis in MCF-7 cells.Food Chem Toxicol 2009; 47:1909-13

Dhar A, Mehta S, Dhar G, Dhar K, Banerjee S, Van Veldhuizen P, Campbell DR, Banerjee SK. Crocetin inhibits pancreatic cancer cell proliferation and tumor progression in a xenograft mouse model. Mol Cancer Ther 2009; 8:315-23

Li CY, Huang WF, Wang QL, Wang F, Cai E, Hu B, Du JC, Wang J, Chen R, Cai XJ, Feng J, Li HH. Crocetin induces cytotoxicity in colon cancer cells via p53-independent mechanisms. Asian Pac J Cancer Prev 2012; 13:3757-61

Hoshyar R, Bathaie SZ, Sadeghizadeh M. Crocin triggers the apoptosis through increasing the Bax/Bcl-2 ratio and caspase activation in human gastric adenocarcinoma, AGS, cells. DNA Cell Biol 2013; 32:50-7

Magesh V, Vijeya Singh JP, Selvendiran K, Ekambaram G, Sakthisekaran D. Antitumour activity of crocetin in accordance to tumor incidence, antioxidant status, drug metabolizing enzymes and histopathological studies. Mol Cell Biochem 2006; 287:127-35

Δημήτρης Γρηγοράκης

Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, ΜSc

Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας

grigorakis@logodiatrofis.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ