Logodiatrofis.gr
Εποχιακά Θέματα

Νηστεύετε; Τα πλεονεκτήματα του Σαρακοστιανού διαιτολογίου

Η νηστεία αποτελεί βασικό συστατικό πίστης σε πολλές θρησκείες και πολιτισμούς. Θα μπορούσαμε να ονομάσουμε νηστεία την εκούσια ή ακούσια αποχή από τροφή (ασιτία), για θρησκευτικούς κυρίως λόγους.

Όπως συμβαίνει και με τον μοναχισμό, η νηστεία αποτελεί ανατολική συνήθεια. Στους αρχαίους ασιατικούς λαούς και στους Αιγυπτίους τη νηστεία την επέβαλλαν θρησκευτικοί λόγοι. Προκειμένου να ετοιμασθούν οι πιστοί για τη συμμετοχή τους σε θρησκευτικές τελετές ή για να τιμήσουν ή για να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε να απέχουν γενικά ή μερικά από τροφές. Οι Αιγύπτιοι, όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος, υποβάλλονταν σε νηστεία για θρησκευτικούς αλλά και για λόγους υγιεινής.

Νήστευαν κυρίως στις μεγάλες εορτές της Ίσιδας. Από τους Αιγυπτίους η συνήθεια της νηστείας πέρασε στους Έλληνες και τους Εβραίους, από τους οποίους την παρέλαβαν αργότερα οι Χριστιανοί και οι Μωαμεθανοί.

Επί του παρόντος, η νηστεία αποτελεί κύριο γνώρισμα της Σαρακοστής, για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Μια απλή περιγραφή της νηστείας είναι να τρώμε μικρές ποσότητες από τα επιτρεπόμενα τρόφιμα.

Η Ορθόδοξη Χριστιανική Θρησκεία προβλέπει κάποιες περιόδους νηστείας και αποτοξίνωσης του πιστού σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να αναπτύξει μια μορφή εγκράτειας, να απέχει από κάθε ‘αμαρτία’ και να αφιερώνει ταυτόχρονα κάποιο χρόνο της ημέρας στην προσευχή.

Οι μεγάλες περίοδοι νηστείας της Ορθοδοξίας είναι η Νηστεία των Χριστουγέννων (15/11 έως 24/12), η Μεγάλη Τεσσαρακοστή (Καθαρά Δευτέρα έως Μεγάλο Σάββατο), η Νηστεία των Αγίων Αποστόλων (επομένη της Κυριακής των Αγίων Πάντων έως 28 Ιουνίου) και η Νηστεία της Παναγίας (1/8 έως 14/8). Επίσης, σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοση, κάθε Τετάρτη και Παρασκευή νηστεύουμε ενώ υπάρχουν κάποιες μεμονωμένες ημερομηνίες αυστηρότατης νηστείας (5/1, 29/8, 14/9, 24/12).

Πέρα όμως από τη θεολογική άποψη, η νηστεία είναι μια καλή αποτοξίνωση του οργανισμού μας και σύμφωνα με τους ειδικούς αποτελεί πρότυπο υγιεινής διατροφής.

Η νηστεία βασίζεται κυρίως στην αποφυγή κατανάλωσης προϊόντων ζωικής προέλευσης και στην υιοθέτηση μιας χορτοφαγικής διατροφής, δύο κύριοι λόγοι που καθιστούν σημαντική την διατροφική αξία της νηστείας. Ενεργειακά, κατά την νηστεία αυξάνεται η πρόσληψη ενέργειας που προέρχεται από υδατάνθρακες και μειώνεται αυτή που προέρχεται από λίπη και πρωτεΐνες.

Η μείωση του λίπους πραγματικά μας αποτοξινώνει συμβάλλοντας στην βελτίωση της υγείας μας.

Το μεγάλο όμως διατροφικό πλεονέκτημα της νηστείας είναι η αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών.

Δυστυχώς, στο καθημερινό μας διαιτολόγιο πολύ λίγοι από εμάς τρώμε προϊόντα που προέρχονται από το φυτικό βασίλειο στο βαθμό που θα έπρεπε ενώ οι αναγκαίες ποσότητες είναι να τρώμε τουλάχιστον 5 φορές την ημέρα φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς, όσπρια ή δημητριακά Είναι γνωστό πως οι φυτικές ίνες μειώνουν τα επίπεδα λιπιδίων και γλυκόζης στο αίμα, συμβάλλουν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας και προφυλάσσουν από ορισμένες μορφές καρκίνου.

Επίσης, με την αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων, ακατέργαστων δημητριακών και λαδιού (κυρίως ελαιολάδου) θωρακίζουμε τον οργανισμό μας με ουσίες και βιταμίνες γνωστές για την αντιοξειδωτική τους δράση και βοηθούμε την τόνωση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Τι συμβαίνει όμως με την έλλειψη διαφόρων θρεπτικών συστατικών που παρατηρούνται κατά τη νηστεία και πώς συνδυάζεται η νηστεία με την ισορροπημένη διατροφή; Είναι αλήθεια ότι η μη κατανάλωση κρέατος σχετίζεται με τη μειωμένη πρόσληψη σιδήρου και αυτό έχει προβληματίσει την επιστημονική κοινότητα.

Μελέτη που διεξήχθη από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης επί του συγκεκριμένου θέματος, απέδειξε ότι η νηστεία δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία. Συγκεκριμένα, ο καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής Αντώνης Καφάτος μελέτησε τις διατροφικές συνήθειες των μοναχών στην Ιερά Μονή Σαββαθιανών καθ’ όλη της διάρκεια της Σαρακοστής.

Παρά τις αρχικές υποθέσεις για διατροφικές ανεπάρκειες λόγω της συνεχούς νηστείας, τα αποτελέσματα έδειξαν ακριβώς το αντίθετο. Όλα τα θρεπτικά συστατικά στο διαιτολόγιο των μοναχών ήταν στις συνιστώμενες ποσότητες, δηλαδή στις ποσότητες που καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε ενέργεια, βιταμίνες, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, ασβέστιο, σίδηρο, μαγνήσιο κ.λπ., παρά το γεγονός ότι απουσίαζε από τη διατροφή τους το κρέας και τα ψάρια, ενώ λάδι χρησιμοποιούσαν μόνο Σάββατο και Κυριακή. Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι παρά τη απουσία γαλακτοκομικών προϊόντων, τα όσπρια και τα λαχανικά προσέφεραν τις απαιτούμενες ποσότητες ασβεστίου.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω στοιχεία, μπορούμε να πούμε ότι η νηστεία μπορεί να αποτελέσει μια καλή ευκαιρία αποτοξίνωσης του οργανισμού.

Αν θεωρήσουμε ότι η νηστεία ‘καθαρίζει’ πνευματικά την ψυχή μας, τότε από μια βιολογική άποψη αποτοξινώνει τον οργανισμό μας. Η υγιεινή διατροφή είναι ο καλύτερος τρόπος προστασίας και πρόληψης για τις ασθένειες καθόλη τη διάρκεια της ζωής και η νηστεία είναι το μέσο (ή τουλάχιστον ένα από τα ‘εργαλεία’) που θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε κάτι τέτοιο αφού μπορεί να συμβάλλει στην καλύτερη υγεία, σωματική και ψυχική.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ