Logodiatrofis.gr
Έρευνα

Έντομα ως τρόφιμο και ζωοτροφή | Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;

Το ερευνητικό ενδιαφέρον στρέφεται στα πιθανά οφέλη των εντόμων ως τρόφιμα.

 

Παραμένει όμως ένα βασικό ερώτημα : ποιοι θα ήταν οι κίνδυνοι από την παραγωγή, την επεξεργασία και την κατανάλωση από αυτή την εναλλακτική πηγή πρωτεΐνης;

Το EFSA εξέτασε το ζήτημα αυτό με ένα προφίλ κινδύνου το οποίο προσδιορίζει τους πιθανούς βιολογικούς και χημικούς κινδύνους, καθώς και την αλλεργιογονικότητα και τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που συσχετίζονται με τη χρήση των εκτρεφόμενων εντόμων σαν τρόφιμα και ζωοτροφή. Η Επιστημονική Άποψη επίσης συγκρίνει αυτούς τους πιθανούς κινδύνους με εκείνους που σχετίζονται με τις επικρατούσες πηγές ζωικής πρωτεΐνης.

Η πιθανή παρουσία βιολογικών και χημικών κινδύνων στα προϊόντα τροφίμων και ζωοτροφής που προέρχονται από έντομα, θα μπορούσε να εξαρτηθεί από τις μεθόδους παραγωγής, από την τροφή των εντόμων (το υπόστρωμα αυτών), το στάδιο του κύκλου ζωής στο οποίο συλλέγονται τα έντομα, τα είδη των εντόμων, καθώς και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για περαιτέρω επεξεργασία, λένε οι εξειδικευμένοι επιστήμονες της EFSA.

Η EFSA κατέληξε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι όταν τα μη επεξεργασμένα έντομα τρέφονται με τις –μέχρι τώρα- επιτρεπόμενες πρώτες ύλες ζωοτροφών, η δυνητική εμφάνιση μικροβιολογικών κινδύνων αναμένεται να είναι παρόμοια με αυτή που σχετίζεται με άλλες μη επεξεργασμένες πηγές πρωτεϊνών. Υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα διαθέσιμα για τη μεταφορά χημικών ρυπαντών από διαφορετικούς τύπους υποστρώματος στα ίδια τα έντομα.

Η εμφάνιση των ανώμαλων πρωτεϊνών «πρίον» που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες όπως: σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών (ΣΕΒ) στα βοοειδή και Creutzfeldt-Jakob στον άνθρωπο – αναμένεται να είναι ίση ή μικρότερη, εάν το υπόστρωμα δεν περιλαμβάνει πρωτεΐνες που προέρχονται από τον άνθρωπο (μέσω κοπράνων) ή από τα μηρυκαστικά.

Η επιστημονική γνώμη θεωρεί επίσης ότι υπάρχουν και άλλοι πιθανοί κίνδυνοι που συνδέονται με άλλους τύπους υποστρώματος, όπως τα απορρίμματα της κουζίνας, και η κοπριά των ζώων.

Ο περιβαλλοντικός κίνδυνος καλλιέργειας των εντόμων επίσης αναμένεται να είναι συγκρίσιμος με άλλα συστήματα ζωικής παραγωγής. Οι υπάρχουσες στρατηγικές διαχείρισης των αποβλήτων θα πρέπει να εφαρμόζονται για τη διάθεση των αποβλήτων που προέρχονται από την παραγωγή εντόμων.

Η γνωμοδότηση της EFSA βασίζεται σε δεδομένα από έγκριτη επιστημονική βιβλιογραφία, οι εκτιμήσεις πραγματοποιούνται από τα κράτη μέλη και τις πληροφορίες που παρέχονται από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Επιστημονικό background
Τα έντομα αντιπροσωπεύουν μια εξειδικευμένη αγορά των τροφίμων στην ΕΕ, με ορισμένα κράτη μέλη να αναφέρουν μια περιστασιακή κατανάλωση από τον άνθρωπο. Παρόλα αυτά, η χρήση των εντόμων ως πηγή τροφίμων και ζωοτροφών έχει δυνητικά σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον, την οικονομική και την επισιτιστική ασφάλεια. Τα είδη εντόμων αναφέρεται ότι έχουν το μεγαλύτερο δυναμικό για χρήση ως τρόφιμα ή/και ζωοτροφών στην ΕΕ συμπεριλαμβάνοντας τις μύγες, τους σκώληκες, τους γρύλους και τους μεταξοσκώληκες.

Μια σειρά από οργανώσεις – συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) – έχουν μελετήσει τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των εντόμων ως τρόφιμα και ζωοτροφές, και τα τρία κράτη μέλη της ΕΕ – το Βέλγιο, τη Γαλλία και Κάτω Χώρες – έχουν πραγματοποιήσει αξιολογήσεις κινδύνου που σχετίζονται με τα έντομα ως τρόφιμα ή ζωοτροφές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επί του παρόντος συγχρηματοδοτεί ένα ερευνητικό πρόγραμμα για να διερευνήσει τη σκοπιμότητα της χρήσης πρωτεϊνών των εντόμων για ζωοτροφές. Η Επιτροπή εξετάζει επίσης πώς να αναπτύξει την πολιτική στους τομείς νέων τροφίμων και των ζωοτροφών ώστε να αντικατοπτρίζει τις δυνατότητες χρήσης των εντόμων ως τρόφιμα και ζωοτροφή. Η επιστημονική γνωμοδότηση της EFSA κλήθηκε επίσης να υποστηρίξει αυτό το έργο.

Έλενα Φαφούτη
Φοιτ. Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Απόφοιτος Φιλοσοφικής Σχολής
Μέλος της Ομάδας Logodiatrofis.gr
elena.fafouti(a)gmail.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ