Βρείτε τα λάθη ώστε το φαγητό να αφήνει μόνο την απόλαυση.
Ο μη οργανωτικός τύπος
Για εσάς μετράει πάρα πολύ να γνωρίζετε ακόμα και τις μικρές λεπτομέρειες που αφορούν στο διατροφικό σας πρόγραμμα. Όσο οργανωτικοί είστε όμως σε επίπεδο σκέψης, τόσο στην πράξη κάτι πάντα σας ξεφεύγει. Ενώ έχετε αποφασίσει ότι σήμερα είναι πραγματικά η μέρα που θα κάνετε το πρόγραμμά σας χωρίς προσθαφαιρέσεις, ο παράγοντας του απρόοπτου που σας κοιτάζει απ’ τη γωνία γελάει. Φροντίστε λοιπόν να αντιμετωπίσετε ρεαλιστικά το πρόβλημά σας πριν βρεθείτε αντιμέτωποι με αυτό.
Η γνώμη του διατροφολόγου: στην περίπτωση αυτή ταιριάζει η παροιμία «το καλό το παλικάρι πριν πεινάσει μαγειρεύει»! προκειμένου να μετριάσετε την πιθανότητα να συμβεί κάτι απρόοπτο καλό είναι να έχετε ετοιμάσει από την προηγούμενη το γεύμα της επόμενης μέρας και να έχετε πάντα στη διάθεσής σας τρόφιμα που θα μπορείτε να τα καταναλώσετε εύκολα και γρήγορα όπου και αν είστε: τέτοια είναι τα φρούτα (φρέσκα & αποξηραμένα), οι χυμοί, τα κράκερ σίκαλης, οι ανάλατοι ξηροί καρποί, οι μπάρες δημητριακών, το τοστ, το κουλούρι θεσσαλονίκης και τα μπισκότα πολυδημητριακών.
Ο παρορμητικός τύπος
Η παρόρμηση σας οδηγεί στην κατανάλωση. Δεν μπορείτε να αντισταθείτε εύκολα σε ό,τι περνάει από μπροστά σας. Πρέπει σταδιακά να καταλάβετε πως, ό,τι περνάει από το στομάχι σας, πρέπει πρώτα να έχει περάσει από το μυαλό σας. Έτσι μόνο θα καταπολεμήσετε την περιττή ποσότητα και όχι τις επιθυμίες σας.
Η γνώμη του διατροφολόγου: είναι σημαντικό να ακολουθείτε μικρά και συχνά γεύματα προκειμένου να ελαχιστοποιήσετε το αίσθημα πείνας που σας κάνει πιο ευάλωτους σε λιχουδιές.
Ο ποσοτικός τύπος
Το μάτι σας χορταίνει πιο δύσκολα από το στομάχι σας. Για εσάς το φαγητό αποτελεί μια μορφή μικρού καθημερινού ανταγωνισμού. «Καλύτερα να περισσέψει παρά να μη φτάσει» και το «δεν πετάμε τίποτα γιατί είναι κρίμα να πάει χαμένο», αποτελούν για εσάς αγαπημένες κλισέ εκφράσεις. Προσοχή όμως γιατί το σώμα μας αντιδρά στο παραπάνω φαγητό και ακόμα περισσότερο στο περιττό.
Η γνώμη του διατροφολόγου: καλό είναι να έχετε πάντα στο μυαλό σας ότι «η ποιότητα μετράει και όχι η ποσότητα»! φροντίστε να τρώτε σε μικρό πιάτο έτσι ώστε η ποσότητα φαγητού που καταναλώνετε να σας φαίνετε μεγαλύτερη. Χορτάστε το μάτι σας και το στομάχι σας με φρούτα και λαχανικά που δεν σας επιβαρύνουν τόσο πολύ θερμιδικά και καταναλώνετε αυξημένη ποσότητα υγρών προκειμένου να επέλθει γρήγορος κορεσμός.
Ο διχοτομικός τύπος
Αγαπημένο μότο το «όλα ή τίποτα». Για εσάς η παραμικρή παρασπονδία γίνεται αιτία παραίτησης και βατήρας για παραπάνω και ακόμα μεγαλύτερες απαγορευμένες απολαύσεις. Θα έπρεπε να αναθεωρήσετε τις απόψεις σας και να μάθετε να καλλιεργείτε την υπομονή σας. Δώστε λοιπόν στο χρόνο το χρόνο του να δράσει και αναρωτηθείτε μήπως και το γκρι, εκτός από το άσπρο και το μαύρο, θα ήταν ένα χρώμα που θα μπορούσε να σας ταιριάζει.
Η γνώμη του διατροφολόγου: θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αποτέλεσμα δεν είναι μόνο να χάσετε κιλά αλλά και να σταθεροποιήσετε το βάρος σας. Ακόμα και όταν δεν βλέπετε διαφορά στη ζυγαριά είναι σημαντικό να μην αυξάνεται το βάρος σας. Ο ρεαλιστικός στόχος απώλειας βάρους αρχικά είναι το 10% του βάρους σας και σε ρυθμός 0,5-1 κιλό/εβδομάδα. Τέλος αν θέλετε να πηγαίνουν όλα ρολόι να είστε τυπικοί στο διατροφικό σας πρόγραμμα ακόμη και όταν κάνετε ατασθαλίες και ενισχύστε το αποτέλεσμα σας με γυμναστική.
Ο βουλιμικός τύπος
Ωράριο στο φαγητό δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και αντίσταση από πλευράς σας. Οι γλυκές με τις αλμυρές τροφές εναλλάσσονται τακτικά και ο φαύλος κύκλος δεν σταματά να τροφοδοτείται. Αυτό που σας ενδιαφέρει κυρίως δεν είναι ούτε η γεύση ούτε οι θερμίδες του φαγητού αλλά το ότι πάντα πρέπει να μασουλάτε κάτι σαν μέσο εκτόνωσης. Αν σας ζητούσαμε λοιπόν να τοποθετήσετε σε ένα διαφανές δοχείο ό,τι έξτρα καταναλώνετε, πραγματικά θα σας εξέπληττε το τι μπορεί να χωρέσει το στομάχι μας. Στη δική μας περίπτωση χωράει όσα ακριβώς και το μυαλό μας.
Η γνώμη του διατροφολόγου: είναι σημαντικό να έχετε ποικιλία τροφίμων στη διατροφή σας προκειμένου να πετύχετε την εναλλαγή γεύσεων που επιθυμείτε. Καταναλώνετε τρόφιμα από όλες τις ομάδες και ακολουθείτε συνέχεια μικρά και συχνά γεύματα έτσι ώστε να έχτε την εντύπωση ότι τσιμπολογάτε. Δώστε έμφαση επιπλέον στην κατανάλωση αφεψημάτων και ροφημάτων χωρίς ζάχαρη (π.χ. τσάι, αναψυκτικά, σόδα, καφέ, χυμοί, ) τα οποία σας δίνουν την αίσθηση ότι τρώτε χωρίς να σας επιβαρύνουν με θερμίδες.
Ο αυτοπεριοριστικός τύπος
Η ενοχή φτάνει σχεδόν ταυτόχρονα με το αίσθημα του κορεσμού στον εγκέφαλό σας. Ο τρόπος που τρεφόσαστε, σχολαστικός και αυστηρός. Ίσως έτσι, με αυστηρότητα, να αντιμετωπίζετε και τον ίδιο σας τον εαυτό και να μην του επιτρέπετε το παραμικρό ολίσθημα. Έχετε την αίσθηση πως, μειώνοντας σε επίπεδο σκέψης τις ανάγκες σας, τις μειώνετε και στην πραγματικότητα; Θα σας απογοητεύσω, αλλά κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν ισχύει αλλά τις περισσότερες φορές έχει και αντίθετο αποτέλεσμα.
Η γνώμη του διατροφολόγου: δεν χρειάζεται να σας πιάνει εμμονή με την υγιεινή διατροφή! Να θυμάστε πάντα ότι «παν μέτρον άριστον». Μπορούμε να καταναλώνουμε τα πάντα αρκεί να μην υπερβαίνουμε σε ποσότητα. Πάντα υπάρχει χώρος για κάποιες διατροφικές ατασθαλίες αρκεί να μην είμαστε υπερβολικοί. Αν μία μέρα ξεφύγετε συνεχίστε κανονικά τη διατροφή σας και ο μεταβολισμός σας θα εξουδετερώσει τις διατροφικές αταξίες σας.
Ο συναισθηματικός τύπος
Η πείνα για εσάς από φυσική ανάγκη κατάντησε να είναι ψυχική. Άγχος, χαρά, λύπη, ανία και ανασφάλεια αποτελούν μερικά από τα αρνητικά συναισθήματα που σας οδηγούν στην υπερκατανάλωση. Το κακό στην περίπτωσή σας είναι ότι μάθατε τον εαυτό σας να λύνει τα προβλήματα και να ανακουφίζει προσωρινά τον πόνο της ψυχή του μόνο με το φαγητό. Δε λέω, αποτελεσματικό στην άμεση ανακούφιση του πόνου το depon, αλλά δεν έχουμε ακούσει ποτέ κανέναν να θεραπεύεται με τη χρήση του.
Η γνώμη του διατροφολόγου: στη δική σας περίπτωση αξίζει να μιλήσουμε για τροφές που βελτιώνουν τη διάθεση! Έτσι λοιπόν καλό είναι να έχετε κατά νου τα ακόλουθα: Τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες: βοηθούν στην αύξηση του επιπέδου σεροτονίνης στο σώμα, μιας χημικής ουσίας που προσφέρει στον οργανισμό ηρεμία και χαλάρωση. Τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες: δημητριακά, ψωμί, πατάτες, ζυμαρικά, ρύζι, φρούτα.
- Σοκολάτα: περιλαμβάνει περισσότερα από 300 συστατικά που επηρεάζουν τη διάθεσή μας. Έχει τη δυνατότητα να διεγείρει τις ενδορφίνες στον εγκέφαλο, που «ευθύνονται» για τη δημιουργία της καλής διάθεσης.
- Τρόφιμα πλούσια σε λιπαρά: αυξάνουν τις ενδορφίνες που παράγονται από τον ανθρώπινο εγκέφαλο, έχουν δράση ανάλογη των οπιοειδών και αποτελούν μια κατηγορία νευροδιαβιβαστων που μας προκαλούν ευεξία. Συνεπώς, η κατανάλωση τροφών που περιέχουν «καλά» λιπαρά -κυρίως μονοακόρεστα-, όπως το ελαιόλαδο, τα αμύγδαλα και το αβοκάντο αλλά και τα ω-3 λιπαρά που βρίσκονται κυρίως στα θαλασσινά, προσφέρουν ευφορία.
- Πρωτεΐνες: το αμινοξύ τυροσίνη ευθύνεται για τη διέγερση που νιώθουμε όταν ηδιάθεσή μας είναι «ανεβασμένη». Τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες: αβγά, γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά, ψάρι, γαλοπούλα, κοτόπουλο, μοσχάρι.
- Βιταμίνες και μέταλλα: συγκεκριμένα, το φυλλικό οξύ και το σελήνιο βελτιώνουν τη διάθεσή μας. Η έλλειψή τους μπορεί να προκαλέσει άγχος ακόμη και έντονο εκνευρισμό. Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά αποτελούν καλές πηγές φυλλικού οξέος ενώ τα δημητριακά ολικής άλεσης, οι ντομάτες, ο τόνος, το μπρόκολο και οι ηλιόσποροι περιέχουν μεγάλες δόσεις σεληνίου.
- Καφεΐνη: μια μικρή ποσότητα καφεΐνης είναι αρκετή για να μας ανεβάσει τη διάθεση και να μας κρατήσει σε εγρήγορση. Η υπερβολική κατανάλωση, αντιθέτως, μπορεί να προκαλέσει έντονους πονοκεφάλους και αϋπνίες, που είναι φυσιολογικό να επιφέρουν κακή διάθεση.
Γεωργία Καπώλη
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, ΜSc
Αντιπρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας
Επιστημονική Διευθύντρια Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου «ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ» – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ, Νεμέας Κορινθίας
kapoli@logodiatrofis.gr
